Niet alleen voor de lessen Nederlands, maar ook voor andere vakken kun je auteurs uitnodigen voor een boeiende lezing die aansluit bij de lesinhoud. Dat weet geschiedenisleerkracht Angelique Hoogstoel maar al te goed. En dus nodigde ze Eva Kamanda en Kristof Bohez uit om haar zesdejaars secretariaat talen & toerisme te vertellen over hun boek ‘Een verzwegen leven’ (Vrijdag, 2022). “Eva en Kristof waren de perfecte leerkrachten!”

Publiek Eva & Kristof 3

Angelique Hoogstoel geeft al meer dan twintig jaar les en op dit moment doceert ze geschiedenis, godsdienst en kunst & cultuur aan de derde graad middelbaar in het Imelda Instituut in Molenbeek. Daarnaast geeft ze yoga als er lessen wegvallen en taalverwerving aan zesdejaars die voortstuderen. Hoewel ze geen taalleerkracht is, heeft ze een grote passie voor literatuur en twee jaar geleden stampte ze met andere leerkrachten het complementaire uur taal & leesbevordering (kortweg TALE) uit de grond. Veel van de leerlingen spreken thuis immers geen Nederlands, vinden lezen moeilijk en worstelen met een minderwaardigheidscomplex. Angelique en haar collega’s doen er dan ook alles aan om hen genoeg leeskilometers te laten afleggen.

Angelique Hoogstoel

Leren reconstrueren

De lezing van Eva Kamanda en Kristof Bohez sloot aan bij de lessen geschiedenis, maar werd ook voorbereid in TALE. Angelique: “De geschiedenis van Congo zit in het leerplan geschiedenis, dus in die lessen heb ik de historische context en actuele thema’s uit de doeken gedaan. Dat helpt om het verhaal te begrijpen. In TALE hebben we dan echt rond het boek gewerkt. Ik heb de klas onderverdeeld in groepjes van vier of vijf leerlingen en hen allemaal enkele fragmenten uit het boek bezorgd. Die moesten ze eerst lezen en vervolgens moesten ze met de hele klas het verhaal reconstrueren. Op die manier moeten ze niet alleen actief participeren, maar leren ze ook van elkaar.”

Eva Kamanda

Voorbij de stereotypen

“Er zijn verschillende redenen waarom we voor Eva en Kristof gekozen hebben. Ten eerste wonen ze hier om de hoek en wisten we dat ze aan een boek aan het werken waren. Ten tweede kopen wij al onze boeken bij Replica, een kleine boekhandel vlak bij de school, en de boekhandelaar had Eva en Kristof ook al uitgenodigd voor een lezing en liet weten dat we korting konden krijgen via auteurslezingen.be. Ten derde zijn er op school verschillende leerlingen met wortels in de Afrikaanse diaspora Black Lives Matter leeft dus wel heel erg. Afgelopen schooljaar werkten we ook al rond een aflevering van het VRT-programma ‘Leven in kleur’, over racisme in Vlaanderen. En we gingen met de klas naar de expo ‘Kinshasa (N)tóngá’ in Kanal, over de (koloniale) architectuur van de Congolese hoofdstad. Ten vierde vertelt het boek van Eva en Kristof over een stuk vergeten geschiedenis die een grote maatschappelijke urgentie heeft en die noodzakelijk is om toe te lichten. Tot slot zijn Eva en Kristof een gemengd koppel, net als Eva’s overgrootouders. Dat lijkt misschien een detail, maar voor onze leerlingen is dat een niet onbelangrijk gegeven. Het sluit heel erg aan bij de pedagogische visie op onze school, namelijk dat je trots mag zijn op je afkomst en wie je bent. Dat is de ook de oproep van Eva: om met elkaar te praten en vragen te stellen over de geschiedenis van je familie. We willen de polarisatie en de stereotypen overstijgen."

We besteden veel aandacht aan het werken rond ‘heritage’ en willen focussen op verbinding. Wat ons allemaal verbindt, is onze Brusselse identiteit.

Publiek Eva & Kristof 1

Geschiedenis is geen dode letter

“De auteurslezing was meer dan geslaagd en het was ook een meerwaarde dat ze met z’n tweeën waren. Eva vertelde vooral over het proces van het boek en haar familiegeschiedenis. Kristof is de researcher en de journalist die kritische vragen stelt. Hij had ook een reeks boeken bij die ze geraadpleegd hadden en er was achteraf echt interesse bij de leerlingen om daarin te kijken. Ze waren onder de indruk dat ze zo veel gelezen hadden. Daarnaast toonde de lezing heel goed aan dat geschiedenis geen dode letter is: het persoonlijke verhaal van Eva kwam binnen en de leerlingen bewonderden dat Eva daar ook mee naar buiten durfde te komen door er een boek over te schrijven. Mijn doel was dus zeker bereikt: laten zien dat je door een verhaal geraakt kunt worden én zin geven om verder te lezen. We hebben bij Replica ook een aantal boeken aangekocht voor de schoolbibliotheek, die leerlingen kunnen uitlenen.”

Boek lezing Eva & Kristof

Voorbereiding is key

De auteurslezing met Eva en Kristof was duidelijk het orgelpunt van een heel traject, dat volgens Angelique zeker voor herhaling vatbaar is. “Dit is echt zo’n belangrijk boek,” vertelt ze enthousiast. “Ik ga er volgend jaar zeker opnieuw mee aan de slag en raad ook andere leerkrachten aan om dat te doen. De grootstedelijke context van Molenbeek en Brussel sluit natuurlijk heel goed aan bij het boek, maar ook voor andere scholen kan het interessant zijn. Mijn tip: bereid de lezing goed voor. Als de leerlingen de historische context kennen, kunnen ze het verhaal veel beter vatten. Ik heb op voorhand ook afgestemd met Eva en Kristof, zodat ze wisten welke fragmenten de leerlingen gelezen hadden. Ze waren trouwens de perfecte leerkrachten.”

Eva en Kristof hadden het perfecte format voorbereid, met een goede inleiding, begeesterend vertellen en een activerend momentje tussenin.

Kristof Bohez

Nog meer auteurs in de klas

Angelique is trouwens niet aan haar proefstuk toe als het erop aankomt om auteurs uit te nodigen in de klas. In het najaar was Yasmina El Messaoudi bijvoorbeeld te gast om te vertellen over haar boek ‘Straatkat’. Angelique: “Ik ga haar volgend jaar zeker opnieuw uitnodigen. Ook haar auteurslezing hebben we eerst voorbereid in TALE: de leerlingen kregen de tijd om een stuk te lezen, aan elkaar voor te lezen en hun ervaringen te delen in sharing circles.” Fikry El Azzouzi gaf in het verleden ook al meermaals een lezing en na de aanslagen in Brussel kwam Montasser AlDe'emeh spreken. Momenteel loopt in een andere klas ook een auteursresidentie met Arno Boey. Angelique: “Het is ongelooflijk om te zien hoeveel leermomenten dat oplevert en hoe trots de leerlingen zijn op wat ze bereiken. Ondanks hun aanvankelijke weerstand verliezen ze zich zo toch in verhalen. Wat kan ik nog meer wensen?”

Publiek Eva & Kristof 2

Nodig de auteurs uit

Nodig Eva Kamanda en Kristof Bohez ook uit voor een auteurslezing. Via auteurslezingen.be kun je een aanvraag indienen voor een korting van 100 euro per auteur.