De auteur als leesbevorderaar

Lezing vs residentie

Een auteurslezing is:

• een eenmalige lezing van een auteur, illustrator, striptekenaar, dichter of vertaler op school, in de bib, in de leesclub ...
• voor alle lezers, van de allerkleinsten tot volwassenen;
• gesteund door Literatuur Vlaanderen via een subsidiekorting van 100 euro per auteurslezing ten voordele van de organisator.

Een auteursresidentie is:

• een bezoek van een auteur in de tweede of de derde graad middelbaar om gedurende een semester met leerlingen te werken rond creatief schrijven;
• gericht op zwakke en moeilijke lezers en niet-lezers;
• een pilootproject met steun van het Departement Onderwijs in het kader van het Leesoffensief.

Waarom auteurs uitnodigen in je klas?

Uit het onderzoek ‘Dichter bij de schrijver, dichter bij lezen’ van Stichting Lezen en De Schrijverscentrale uit 2018 blijkt dat “kinderen na een goed voorbereid bezoek van een auteur meer gaan lezen, en in veel gevallen ook andere boeken gaan lezen dan ze gewend zijn. De schrijver werkt als katalysator van leesmotivatie, dankzij het persoonlijke verhaal en het persoonlijk contact. Een schrijver in de klas maakt lezen leuker en zorgt voor een enorme piek in het lezen. Niet alleen van de boeken van de schrijver zelf, maar ook andere boeken en verhalen komen tot leven. Kinderen worden aan het denken gezet, begrijpen boeken beter en ze vinden het heel leuk om een schrijver in het echt te ontmoeten.”

Een auteur die op school een lezing komt geven heeft met andere woorden een grote impact op de taal- en leescompetenties van leerlingen als dat bezoek deel uitmaakt van een krachtig taal- en leesonderwijs op school. Hoe meer leerlingen op voorhand rond het bezoek gewerkt hebben, hoe leuker ze het zullen vinden om de auteur te ontmoeten en hoe meer ze van de lezing zullen opsteken.

Waarom werken rond creatief schrijven op school?

Behalve als sprekers tijdens een auteurslezing kunnen auteurs ook op een andere manier als leesbevorderaars op school komen: als experten in creatief schrijven zijn ze de verpersoonlijking van de verbondenheid tussen lezen en schrijven. Op basis van het onderzoek ‘Zo fijn dat het niet fout kan zijn’ van Stichting Lezen uit 2017 weten we dat “creatief schrijven de betrokkenheid van kinderen bij het lezen van literaire teksten vergroot. De positieve ervaringen met taal en verhalen geven zelfvertrouwen en vergroten hun motivatie om door te gaan met lezen en schrijven. Dat maakt leerlingen sterker in taal.”

Dat creatief schrijven indirect leesbevorderend werkt, bleek ook uit het pilootproject auteursresidenties op school dat gedurende twee schooljaren (2022-2024) liep in 50 Vlaamse middelbare scholen. Creatief schrijven maakt literatuur zichtbaarder en toegankelijker voor leerlingen. De drempels voor boeken en literatuur gaan naar beneden, zodat alle jongeren de toegang tot literatuur kunnen vinden als ze dat willen.

Alle lessen die we leerden uit de auteursresidenties zijn nu gebundeld in de inspiratiegids 'Creatief schrijven op school'. Dat is een praktische gids voor leerkrachten om de taalcompetenties van hun leerlingen te versterken aan de hand van meer dan 100 oefeningen. Lees hoe jij er ook mee aan de slag kunt gaan in jouw klas.

Geïnspireerd door de gelijknamige publicatie van de Nederlandse leesbevorderingsorganisatie Stichting Lezen. In Nederland komen auteurs als leesbevorderaars op school via De Schrijverscentrale en De Schoolschrijver.