“Een journalist moet altijd vragen stellen, ook vervelende"

Terwijl de zesdejaars secretariaat talen & toerisme zich installeren in knusse hoekjes, bereiden auteurs Eva Kamanda en Kristof Bohez hun presentatie op het grote scherm voor. De auteurs en tevens partners geven een lezing over hun boek ‘Een verzwegen leven. Onze Congolese geschiedenis in België’ (Uitgeverij Vrijdag). Door op onderzoek te gaan naar de familiegeschiedenis van Eva ontdekte het koppel een gat in de geschiedschrijving van België en dat verwerkten ze mee in hun boek.

Eva legt uit dat de cover van het boek de trouwfoto van haar overgrootouders is, dat het onderzoek spruit uit vragen die ze zich stelde over haar afkomst. “Ik ben Belgisch-Congolees en de vragen van waar ik kom en wat mijn geschiedenis is, hielden me heel erg bezig. Kristof is journalist. Toen hij de eerste keer bij mijn vader op bezoek kwam en de trouwfoto aan de muur zag, merkte hij meteen op dat een zwart-witfoto van een wit-zwartkoppel niet evident is. Zo zijn we vragen beginnen stellen, in de eerste plaats aan mijn familie.”

Er komt een gesprek op gang over migratie en waarom er veel mensen met Marokkaanse en Turkse roots in ons land wonen. De multiculturele groep leerlingen weet perfect hoe dat komt. Op de vraag hoe het komt dat hier ook zoveel Congolezen wonen, komt er behalve ‘kolonisatie’ niet veel antwoord. Eva legt uit dat Vincent Kompany en Tatyana Beloy nazaten zijn van Congolezen die in de jaren 1960 naar België zijn gekomen om te studeren na de onafhankelijkheid van Congo. Maar ook in 1940 waren er al meer dan honderd Congolezen in ons land. De mannen werkten hier vooral als ‘boys’, een soort van knechten voor de witte kolonialen. Anderen waren mariniers, die bij aankomst in Antwerpen vaak het hazenpad kozen. Eva’s overgrootvader François Kamanda kwam als boy van de magistraat Henri De Raeck in België terecht.

Kristof en Eva vertellen het ganse relaas van hun onderzoek en op welke ontdekkingen ze stuitten. Thema’s als racisme en discriminatie door de jaren heen komen daar uiteraard uitgebreid bij aan bod. “Gebouwen kun je moderniseren, maar het moeilijkste is om gedachten te moderniseren. Dus als die koloniale ideeën nog altijd door onze hoofden spoken, moeten we daar dringend aan werken. Met onze lezing willen we vooral onderstrepen hoe belangrijk het is om met elkaar te praten. Dus praat met je ouders en grootouders. Zij hebben boeiende verhalen te vertellen waar je heel wat uit kunt opsteken. Met ons boek willen we ook oproepen om actief te dekoloniseren, om onze gedachten en ideeën los te maken van een koloniaal systeem, en om actief antiracistisch te zijn!”

Verslag door fotograaf Bob Van Mol.

Lees meer

• Wil je weten waarom leerkracht geschiedenis Angelique Hoogstoel deze auteurslezing organiseerde en hoe ze met het boek aan de slag ging in haar lessen? Je leest het in dit artikel.
• Op de website van Uitgeverij Vrijdag kun je de proloog van ‘Een verzwegen leven’ lezen. Naar het fragment.