
Jasper Verhaegen
Biografie
Jasper Verhaegen (1992) is geologisch onderzoeker binnen het Departement Omgeving van de Vlaamse overheid en behaalde in 2019 zijn doctoraat aan de KU Leuven, met onderzoek naar de geologie van Vlaanderen en zuidelijk Nederland. Sinds 2014 schreef hij tal van wetenschappelijke publicaties over de geologie van onze regio en is hij ook actief in de Nationale Stratigrafische Commissie - waar de geologische indeling van België vastgelegd wordt.
Bij het brede publiek is de kennis van aardwetenschappen en de aardse geschiedenis eerder beperkt. Nochtans zit dat verre verleden vol met fascinerende verhalen die je niet alleen doen duizelen, maar ook heel relevant zijn voor onze huidige maatschappij en onze visie voor de toekomst. Jasper wil zich daarom inzetten om die verhalen uit de diepe tijd en een geologische visie op de wereld te populariseren. Dat doet hij in zijn boek ‘De geschiedenis van onze grond’ (Borgerhoff & Lamberigts, 2024) waarin hij de lezer meeneemt op een epische tijdreis doorheen het oudste verhaal van Vlaanderen. Jasper wrkt ook mee aan educatieve projecten, geeft gastlessen in het onderwijs en lezingen voor het brede publiek.
Uitgelichte titels

De geschiedenis van onze grond
Lezingen
Tijdens zijn lezingen wil Jasper het publiek fascineren met geologische verhalen. Dit zijn vaak verhalen die men nog niet kent, maar waardoor men wel geboeid is en waaruit heel wat kan worden geleerd. Zo krijgt de mens bijvoorbeeld een steeds completere en meer genuanceerdere visie op de aarde. Persoonlijke inspiratiebronnen van Jasper zijn Richard Dawkins, Stephen Hawking, Jostein Gaarder of (dichter bij huis) de verschillende auteurs van Nerdland. Dit zijn volgens hem steevast auteurs die erin slagen complexe materie op een eenvoudige en boeiende manier over te brengen. Hij kadert zijn eigen boek in deze traditie, waarin geologie vooralsnog geen grote plaats inneemt.
Gedurende zijn lezingen neemt Jasper het publiek mee in de epische tijdreis door het oudste verhaal van Vlaanderen, dat het boek 'De geschiedenis van onze grond' behandelt. De lezing wordt vergezeld door een presentatie vol met aantrekkelijke figuren, kaartjes en foto’s. Jasper start steeds met een snelle introductie in de geologie: wat houdt die wetenschap in en waarom is ze zo nuttig voor onze maatschappij? Hij geeft ook enkele typische methodes mee, waarmee we de mysteries uit het diepe verleden kunnen ontrafelen. Het inleidende deel sluit hij af met een duik in de diepe tijd van de aarde, over honderden miljoenen tot zelfs miljarden jaren. Dat concept maakt hij duidelijk aan de hand van een ‘aardse klok’ van 24 uur. De ervaring leert dat dit bij velen verwondering opwekt en de luisteraars uitdaagt om verder na te denken.
Vervolgens begeleidt Jasper zijn publiek in een tijdreis van 500 miljoen jaar doorheen de geologische geschiedenis van Vlaanderen. Het publiek komt te weten wat Vlaanderen doorheen die tijd heeft meegemaakt, van de zuidpool over eenzame eilanden, vulkanen en tropische wouden tot azuurblauwe zeeën en bevroren toendra. Hij vertrekt daarbij steeds vanuit herkenbare elementen in onze omgeving. Denk daarbij bijvoorbeeld aan de kasseien op de Vlaamse wielerheuvels, de steenkoolmijnen en terrils in Limburg, de mergelgrotten, de dinosaurussen uit het natuurhistorisch museum, de bouwstenen uit onze historische kathedralen en stadhuizen, de Vlaamse baksteen in de maag, het Tomorrowland festival, de landbouwstreken, onze rivieren, de verschillende Vlaamse heuvelzones, enzovoorts.
Jasper sluit de lezing af met een blik op de toekomst, waarin hij onder meer een geologische blik werpt op klimaatverandering. Het klimaat veranderde immers voortdurend doorheen de geologische tijd. Hij legt uit hoe ons huidige gematigde klimaat eigenlijk een grote uitzondering is op de regel en hoe we in een koud ijstijdvak leven. Een extra meerwaarde is volgens Jasper dat hij zijn lezingen steeds kan aanpassen aan de regio waarin deze gegeven wordt. In Limburg kan bijvoorbeeld een grotere focus gelegd worden op de tropische wouden waarin de Limburgse steenkool gevormd werd en op de recente evolutie van de Maas met het Kempisch Plateau. In West-Vlaanderen kunnen de evolutie van de kustvlakte en het heuvelland wat uitgebreider besproken worden. De lezing kan bijkomstig ook focussen op een specifiek thema zoals landschapsvorming, historische bouwstenen of klimaatverandering.
De insteek van de lezing kan steeds worden aangepast aan de betreffende leeftijds- en doelgroep. Zo kan Jasper tijdens een lezing voor een jonger publiek bijvoorbeeld meer aandacht besteden aan zaken die tot hun verbeelding spreken, zoals dinosaurussen en andere prehistorische dieren, massa-extincties, grotten, enzovoorts.
Met zijn lezingen tracht Jasper fascinatie op te wekken bij zijn publiek, om hen er zo toe aan te zetten om verder op ontdekking te gaan in 'De geschiedenis van onze grond' en in andere vulgariserende boeken die handelen over de aarde, het geologische verleden, de prehistorische mens, dinosaurussen, landschappen, wetenschap algemeen, erfgoed en heemkunde en zelfs regionale geschiedenis.
Praktisch
- Als organisator voorzie je een aansluiting voor een laptop en de mogelijkheid voor het tonen van een PowerPointpresentatie (beamer en projectiescherm).
- Een lezing van Jasper duurt idealiter anderhalf à twee uur. Deze duurtijd kan indien nodig worden aangepast in overleg met de organisator.
- Er is geen beperking in de grootte van het publiek.