Brigitte Raskin
Biografie
Brigitte Raskin (1947) beleeft een fijne kindertijd, waaraan op haar elfde bruusk een einde komt wanneer haar moeder plotseling overlijdt. ‘En tegen het onrecht dat een mens jong sterft, kan niet in beroep worden gegaan,’ schrijft ze later in De Maagd van Antwerpen. Na zes jaar kostschool in Leuven, studeert ze er geschiedenis aan de universiteit. Ze maakt de woelige studentenbeweging van de jaren zestig mee en schrijft voor het studentenblad Universitas. In 1971 haalt Mark Grammens haar binnen in zijn spraakmakende weekblad ‘de nieuwe’. Later wordt ze lerares geschiedenis, maar blijft freelance journalist, is hoofdredacteur van het progressieve tijdschrift ‘de nieuwe maand’ en columniste Brelle in het satirische weekblad ‘De Zwijger’. Door haar deelname aan ‘Namen Noemen’, een spelprogramma op de Vlaamse televisie, wordt ze naar eigen zeggen ‘onredelijk beroemd’ in Vlaanderen. Dan liever schrijfster, denkt ze, en Kritak, de Leuvense uitgeverij van ‘de nieuwe maand’, publiceert in 1988 haar debuut ‘Het Koekoeksjong’, het levensverhaal van een Antwerps hoerenkind, dat bekroond wordt met de Nederlandse AKO-Literatuurprijs. Brigitte verlaat het onderwijs en wordt fulltime schrijver.
‘Wat het meest intrigeert in het werk van Brigitte Raskin is de combinatie van haar documenterende stijl en haar terugkerende nieuwsgierigheid naar mensen die de verbeelding tarten,’ schrijft de Volkskrant. Schrijven is voor Brigitte dan ook spoorzoeken, in China naar een oom-missionaris, in Indonesië naar een dodenritueel, in Denemarken naar een zestiende-eeuwse koning. Journalist, geschiedenislerares, schrijfster: de volgorde van haar beroepsbezigheden is ook de som van wat ze blijft doen en samenvat als ‘deels leven van haar geschreven en gesproken woord’.
Uitgelichte titels
De gestolen prinses
De taalgrens, of wat de Belgen zowel verbindt als verdeelt
Lezingen
DE TAALGRENS, of wat de Belgen zowel verbindt als verdeelt Hoe kwam de Germaans-Romaanse taalgrens in West-Europa, die België doormidden snijdt, tot stand? Waarom was de sociale taalgrens tussen elite en volk een veel grotere hindernis dan de regionale taalgrens tussen Vlamingen en Walen? Een verhaal dat begint bij de Franken die de Rijn oversteken en eindigt bij Belgische politici die in 1963 de scheidingslijnen tussen Vlaanderen, Wallonië en Brussel wettelijk vastleggen.
PRINSESSENLEVENS ZIJN GEEN SPROOKJES, of de moeder, tante en zus van keizer Karel Johanna de Waanzinnige kwam op haar zeventiende naar de Nederlanden om er Filips de Schone te trouwen en Habsburgse kinderen te baren; toen ze koningin was Castilië werd en haar man in Spanje jong overleed, kon haar vader haar verbannen naar een isoleerkasteel. Margareta van Oostenrijk was op haar vijfentwintigste al drie keer uitgehuwelijkt en twee keer weduwe; zelf kinderloos, wijdde ze zich in Mechelen aan de opvoeding van haar neefje Karel en zijn zussen. Isabella van Oostenrijk, een van die zussen, werd op haar veertiende uitgehuwelijkt aan de koning van Denemarken, met wie ze jaren later in ballingschap naar de Nederlanden kwam, waar ze op haar vijfentwintigste overleed.
OORLOGSDUIVEN, de inzet van een geheim wapen in WO II 1940. Om rechtstreeks contact te krijgen met de bevolking van het door de nazi’s bezette vasteland, richtten de Britten een extra veiligheidsdienst op, Columba. Die gaat de parachutering van Britse duiven organiseren van Kopenhagen tot Bordeaux, duiven die dan hopelijk terugkeren naar Groot-Brittannië met nuttige inlichtingen over de vijand. Dat lukt soms, en in juli 1941 bezorgt een duif bericht 37 aan Columba, dat zo bijzonder is dat het ook op het bureau van Churchill belandt. Het is afkomstig uit België, van een verzetsgroep die zich Leopold Vindictive noemt. Zo start een spionageverhaal dat is gedocumenteerd tot en met zijn dramatische afloop in 1943.
IK BEN EEN KOEKOEKSJONG GEBLEVEN, over een grillig schrijverschap
Met haar debuut ‘Het koekoeksjong’ zette Brigitte Raskin meteen de toon van haar volgende boeken: ze vertelt ware verhalen en loopt daar ook zelf in rond, spoorzoekend naar mensen en gebeurtenissen. En waarom gaan dit debuut en verscheidene andere boeken over wat Raskin ‘onderbroken levens’ noemt? Aan de hand van het verhaal van haar leven en loopbaan en het voorlezen van fragmenten uit haar werk peilt ze naar wat haar bezielt bij het schrijven.
JOHAN ANTHIERENS, NIEMANDS MEESTER, NIEMANDS KNECHT
In het voorjaar van 2021 toonde een tweedelig Canvas-programma over het leven en werk van Johan Anthierens (1938 - 2000) overtuigend aan dat deze rebelse journalist dubbel en dik de Arkprijs van het Vrije Woord had verdiend. Waarom kreeg hij die dan niet? Brigitte Raskin stelde twee vuistdikke boeken met zijn verzameld werk samen, Leve mij en Ooggetuige, en toont op haar beurt aan dat Anthierens altijd een Charlie was, lang vooraleer duizenden dat even werden.
Praktisch
- De organisator voorziet een beamer, een scherm en een microfoon.
