“Ik lees eigenlijk niet, maar dit boek wil ik wel lezen”

Ben je tevreden over de editie van dit jaar?

“Ja, de dag is zeer goed verlopen. 26 illustratoren en 26 auteurs gaven lezingen op 50 locaties in de stad. Het is bijna onmogelijk om in je eentje een volledig overzicht van de dag te krijgen. Gelukkig waren we met een heel team! We hebben rondgefietst om zo veel mogelijk lezingen bij te wonen, vooral van de mensen die voor de eerste keer een auteurslezing bij ons hebben gegeven.”

Wat maakt die dag geslaagd?

“We willen zo veel mogelijk veertienjarigen laten kennismaken met boeken, illustratoren en auteurs, én laten zien dat lezen voor iedereen is. In totaal hebben 1.600 leerlingen van het tweede jaar middelbaar uit heel veel verschillende basisopties van zowel de A- als de B-stroom, methodeonderwijs, OKAN én BUSO deelgenomen.”

Wat zijn de doelstellingen van dit project?

“De Voorleestoer is niet alleen een kennismaking met literatuur, het is ook een feestelijke belevenis waarbij de leerlingen de stad leren kennen. Samen met de bibliotheek kiezen we bijzondere locaties, zoals de trouwzaal van het stadhuis, het Overkophuis, verschillende horecazaken en zelfs een molen. De Voorleestoer is ook meer dan die ene dag vol lezingen. We beginnen de Voorleestoer al in het begin van het schooljaar samen met de scholen voor te bereiden en bezorgen leerkrachten een fragmentenbundel waarmee ze naar de dag kunnen toewerken. Die lijvige bundel bevat info over de deelnemende illustratoren en auteurs, een synopsis en een fragment van hun recente en minder recente boeken. Ook stellen we een leeslijst op, waarmee de leerlingen naar de bib kunnen trekken, al dan niet in opdracht van de leraar, om een boek van een deelnemende auteur of illustrator te vinden dat bij hen past. De scholen bepalen ook zelf de doelstellingen waarmee ze aan de slag gaan: naast uiteraard taal en literatuur, kunnen dat bijvoorbeeld ook ruimte, geschiedenis en cultuur zijn. Op de site staat ook een quiz om de illustratoren, auteurs en boeken beter te leren kennen.”

Waarom mikken jullie op 14-jarigen?

“Uit onderzoek blijkt dat veel jongeren vanaf 14 jaar afhaken met lezen. Tot 12 of 13 jaar krijgen ze vaak nog wel boeken cadeau. Maar als ze ouder worden, neemt de concurrentie van games en series alleen maar toe. Met de Voorleestoer willen we laten zien dat lezen ook cool is, ook al moet je er misschien wel wat meer moeite voor doen. Daar willen we hen bij helpen door het boek letterlijk voor hen te openen en auteurs en illustratoren te laten voorlezen en vertellen over hun werk. We willen hun verbeelding in gang zetten en hen zin geven naar meer.”

Lukt dat ook? Wat zorgt ervoor dat 14-jarigen auteurslezingen geslaagd vinden?

“Veel lezingen bevatten een interactief moment waarbij ze zelf mogen tekenen of schrijven. Zo leren ze dat ze ook zelf verhalen kunnen bedenken. Sommige leerlingen denken overigens dat illustreren heel makkelijk is, tot ze het zelf proberen. Dan krijgen ze ook wel bewondering voor het vak. De combinatie tussen luisteren en doen werkt heel goed. Leerlingen ondervinden zo aan den lijve hoe leuk het is om je verbeelding aan het werk te zetten, ook tijdens het luisteren naar en het lezen van een boek. Verder merk ik zelf ook dat het heel belangrijk is om de mens achter de auteur te laten zien, te vertellen waar je inspiratie vandaan komt. Tom De Cock doet dat bijvoorbeeld heel goed. En anderzijds moet je natuurlijk ook interesse tonen in de leerlingen en niet boven hun hoofden praten. Luc Descamps, die meer dan 200 lezingen per jaar geeft, vertelde me bijvoorbeeld dat elke groep anders is en dat hij zich altijd aanpast. Tijdens mijn eigen lezingen vertel ik ook altijd het begin van een verhaal en vraag dan hoe zij denken dat het afloopt. Er zijn altijd leerlingen die dan het boek gaan lezen, om te zien of hun idee over de afloop wel klopt.”

Merken jullie achteraf meer interesse in boeken bij de leerlingen?

“Zeker. Vooral vanuit de bibliotheek horen we dat de boeken die aan bod komen tijdens de Voorleestoer daarna ook meer ontleend worden. Vaak zeggen leerlingen ook: ‘Ik lees eigenlijk niet, maar dit boek wil ik wel lezen.’ Missie geslaagd!”

Zijn er aandachtspunten voor volgende edities?

“Omdat ik voor de eerste keer mee de Voorleestoer coördineerde, heb ik natuurlijk een beroep gedaan op de expertise van mijn voorgangers. Ik dacht dat ik de Voorleestoer kende, omdat ik als auteur én als leerkracht al had deelgenomen, maar het project is zo veel groter dan ik dacht. De hele puzzel leggen en auteurs matchen met de juiste klas is altijd een hele uitdaging. Er zijn een heleboel auteurs die al vele jaren komen en die altijd in de smaak vallen, dus die willen we zeker behouden. Maar we proberen ook altijd nieuwe auteurs te betrekken. Zo heb ik dit jaar onder andere Ruth Lasters en Shamisa Debroey uitgenodigd. We streven naar zo veel mogelijk diversiteit in genres, stijlen, leeftijden, achtergronden en thema’s.”

Heb je nog tips voor organisatoren die iets gelijkaardigs zouden willen doen?

“Stel een multidisciplinair team samen van mensen die er met hart en ziel voor willen gaan. Dat de Voorleestoer al meer dan 10 jaar plaatsvindt, is te danken aan de inzet van de scholengroep WIJS!, de bibliotheek, de stad, alle scholen van de beide netten, alle deelnemende auteurs en illustratoren en een heleboel sponsors en vrijwilligers van verschillende organisaties en verenigingen. Je hebt mensen nodig die enerzijds de scholen goed kennen en anderzijds vertrouwd zijn met kinder- en jeugdliteratuur. We werken bijvoorbeeld ook samen met studenten van de lerarenopleiding en ik stel de toer voor tijdens een navorming voor bibliotheekmedewerkers. Als mensen graag tips willen, zijn ze altijd welkom voor een babbel. Via de contactpagina op de website kun je ons makkelijk bereiken.”